Atık Geri Kazanım’ın ve Dönüşümün Önemi

Geri dönüşüm; atık malzemeleri toplama, kırma, parçalama, öğütme ve ayrıştırma gibi işlemlerden geçirerek elde edilen ürünlerin, yeni ürünlerin üretiminde kullanılıcak hale getirilmesidir. Atıkların tekrar hayat bulmasıdır. Geri dönüşüm sayesinde maliyetlerin azaltılması, enerji verimliliği ve kaynakların korunması, güçlü bir ekonominin önemli unsurlarını oluşturmaktadır. Daha ileri teknolojilerin de kullanılmaya başlamasıyla geri dönüşüm alanında yapılan faaliyetler daha da artmaktadır. Ülkemizde de geri dönüşüm sektörü her geçen gün gelişmektedir. Geri dönüşümün ekonomi üzerindeki katkıları aşağıdaki şekilde özetlenebilir;
• Hammaddenin azalması ve doğal kaynakların hızla tükenmesi ile ekonomik sorunlar oluşmaktadır. Enerjinin ve doğal kaynakların tüketiminin azaltılması ülke ekonomisi için büyük önem arz etmektedir. Dış ülkelere bağımlı olunan hammaddelerin tüketiminin azalması sonucu yurtdışına hammadde alımı için ayrılan bütçeler azalacaktır. Geri dönüşümün bu noktada ekonomiye olan katkıları yadsınamaz.
• Geri dönüşüm ile enerji verimliliği artmaktadır. Hammadde üretiminde endüstriyel işlem sayısını azaltarak enerji tasarrufu sağlamaktadır. Buna metal içecek kutularının geri dönüşümü örnek olarak verilebilir. Metal içecek kutuları eritilip, şekil verilerek yeni ürün haline dönüştürülür. Bu sayede metal içecek kutuları üretiminde kullanılan yeraltı maden cevherinin çıkarılması ve bu cevherin işlenmesi masrafları ortadan kalkmış olur. Geri dönüşüm ile hammaddeye çok daha ekonomik yollardan ulaşılmış olur. Benzer şekilde kağıt, cam ve plastik atıkların da geri dönüşümünden büyük oranda enerji tasarrufu sağlanmaktadır. Kağıtların geri dönüşümü ile fazladan milyonlarca ağacın kesilmesi önlenebilmektedir. Bu durum özellikle de çevre açısından önem arz etmektedir. Kauçuk, kağıt, plastik, cam, metal, elektrikli ve elektronik eşyalar, akümülatör, pil vb. madde atıkları geri dönüşüm tesislerinde işlenmektedir ve çöpe giden atık miktarı azalmaktadır.

• Geri dönüşüm için tesislerin kurulması, yeni bir iş imkanı oluşturmuştur. İş eğitimi alan işçiler için istihdam sağlanmaktadır. Geri dönüşüm hizmeti verilirken altyapı ve yatırım maliyetleri oldukça yüksek olmasına rağmen uzun vadede çok verimli bir yatırımdır .

• Cep telefonu ve bilgisayar üreticileri sürekli olarak hammadde gereksinimi duymaktadır. Gelişmiş ülkeler üretimde oluşacak hammadde sorununu geri dönüşüme önem vererek çözmektedir. Bu çalışmalar gelecek nesillerin kaynak sıkıntısı çekmemesi için de büyük önem taşımaktadır.

Atık Geri Kazanım’ın ve Dönüşümün Önemi

Atık Bertaraf ve Geri Kazanım Tesisleri İstatistikleri, 2014 Türkiye’de 985 atık bertaraf ve geri kazanım tesisi faaliyette bulundu.

Atık Bertaraf ve Geri Kazanım Tesisleri Anketi; lisanslı veya geçici faaliyet belgeli tüm atık bertaraf ve geri kazanım tesisleri ile lisansı olmasa da belediyeler tarafından ya da belediyeler adına işletilen düzenli depolama, yakma ve kompost tesislerine uygulandı. Anket sonuçlarına göre 2014 yılında 117 atık bertaraf tesisi ve 868 geri kazanım tesisi olmak üzere toplam 985 tesisin faaliyet gösterdiği tespit edildi.

Düzenli depolama tesislerinde 41 milyon ton atık bertaraf edildi

Toplam kapasitesi 620 milyon m3 olarak tespit edilen 113 düzenli depolama tesisinde 41 milyon ton atık bertaraf edildi. Ayrıca, 2014 yılında faaliyette olan 192 bin ton/yıl kapasiteli 45 sterilizasyon tesisinde toplam 67 bin ton tıbbi atık sterilize edildi ve sterilize edilen tıbbi atığın %68’i düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilirken %32’si ise belediye çöplüklerine gönderildi.

Yakma tesislerinde 43 bin ton atık bertaraf edildi

Toplam kapasitesi 111 bin ton/yıl olan 4 yakma tesisinde 40 bin ton tehlikeli ve 3 bin ton tehlikesiz olmak üzere toplam 43 bin ton atık bertaraf edildi.

Geri kazanım tesislerinde 20 milyon ton atık geri kazanıldı

Toplam kapasitesi 310 bin ton/yıl olan 4 kompost tesisinde 94 bin ton atık işlem gördü ve 34 bin ton kompost üretildi. Ayrıca atık geri kazanımı lisanslı 39 beraber yakma (ko-insinerasyon) tesisinde 532 bin ton atık yakılarak enerji geri kazanımı gerçekleştirildi. Lisanslı diğer 825 atık geri kazanım tesisi ile ise toplam 19 milyon ton atık metal, plastik, kağıt, mineral vb. geri kazanıldı.