Depozito İade Sistemi ve Norveç

Depozite iade sistemi ve Norveç. Ülkemizde de yakın bir gelecekte uygulamalarını daha sık göreceğimiz “Depozito İade Sistemleri” ile ilgili dünyadaki en önemli uygulamaların gerçekleştirildiği Norveç’e kısa bir seyahat gerçekleştirdik… Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu nezdinde iklim değişikliği eylem planları ve alınması gereken önlemler konusunda önemli çalışmalar yürüten RELOOP Çevre Platformu tarafından organize edilen geziyle ilgili izlenimlerimizi sizlerle de paylaşıyoruz.

Hatırlanacağı üzere geçtiğimiz aylarda plastik ambalaj atıklarının denizlerde ve doğada yarattığı kirliliğin önüne geçebilmek için Avrupa Parlamentosu, Komisyonu ve Konseyi, plastik ürünlerin azaltılmasına yönelik ve “Tek Kullanımlık Plastik Direktifi” ile ilgili üçlü bir anlaşmaya varmışlardı. Öte yandan 2018’in Aralık ayında T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun bazı maddelerinde “Devrim” niteliğinde bazı değişiklikler yapmıştı… Bu kapsamda ülkemizde, özellikle İskandinav ülkelerinde ciddiyetle ve yıllardır uygulanan, “Depozito İade Sistemleri” de gündeme oturdu… Depozito İade Sistemi aslında ülkemizde zayıf da olsa kısmen uygulanıyor; fakat söz konusu mevzuat değişikliğinin ardından çok daha profesyonel ve
uzmanlıkla yürütülmesi gereken bir sürece dönüşecek. Bu değişiklikler kapsamında mevcut mevzuat güncellenerek şekillenirken bir taraftan da Türkiye’nin ihtiyacı olan altyapı için iyi örneklerin gösterilmesi ve ülkeye kazandırılması gerekiyor…

Bu işin bir kısmını ise AB, Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu nezdinde iklim değişikliği eylem planları ve alınması gereken önlemler konusunda önemli çalışmalar yapan güçlü bir Çevre Platformu olan RELOOP üstlenerek bir grup basın mensubunu 10-12 Mart 2019 tarihleri arasında Norveç’in başkenti Oslo’da ağırladı. Hazırladığımız dosya kapsamında RELOOP Direktörü Clarissa Morawski röportajının ve RELOOP Türkiye Temsilcisi Aynur Acar’ın makalesinin yanı sıra Depozito İade Sistemi’nin uygulandığı iki süpermarket, Norveç’te sistemin yürütücüsü
pozisyonundaki Infinitum firması ve depozito iade otomatı üreticisi Tomra’nın tesisleriyle ilgili izlenimlerimizi de sizlere aktarma fırsatı bulduk…

Yaygın Bir Sistem

Norveç’te Depozito İade Sistemi oldukça yaygın ve profesyonel bir şekilde yürüyor. Öncelikle sistem yürütücüleri, üreticiler ve tüketicilerin ciddi dahlinin ve katkısının olduğu sistemin oldukça etkileyici olduğunu söylemeliyiz. Ülkede, özellikle iadeyi etkin ve cazip kılmak için tüketicinin işini kolaylaştırıcı ve sonunda maddi getirisini olabildiğince kolay alabileceği bir sistem hakim… Teneke ve plastik ambalajlar, genelde marketlerin girişindeki Depozito İade Otomatlarına teslim ediliyor, verilen makbuz ise marketin kasasından tahsil ediliyor. Arzu edilirse söz konusu meblağ Kızılhaç’a da bağışlanabiliyor. 

İade Oldukça Basit 

Norveç’teki şişelerin üzerinde depozito bedelini gösteren işaretler bulunuyor. Bu değer, doğal olarak ambalajın içeriğine ve boyutuna göre değişiyor. Bir Norveçli ortalama bu
makinelere dört ile on arasında şişe veya alüminyum kutuyla geliyor. İade noktaları genelde mağazaların girişinde bulunuyor; ki müşteri markete girmeden elindeki şişe ve kutulardan bir an önce kurtulsun, makbuzunu alsın ve alışverişi sonunda kasadan iadesini tahsil edebilsin… Makinelere iadeyse çok basit bir işlemle gerçekleşiyor. İadesi alınmak istenen pet şişe veya teneke kutu, makinenin ağzına yerleştirildikten sonra, gelişkin materyal tanıma özelliği sayesinde makine, ödenecek miktarın makbuzunu tüketiciye sunuyor. Diğer taraftan, son yıllarda çevre bilinci arttıkça kağıt makbuz yerine daha farklı dijital seçenekler de tercih ediliyor. 

Kaynak: http://www.suvecevre.com/edergi/19/129/38