Madencilikte ÇED Uygulamaları

Madenciliğin Çevreye Olan Etkileri

–           Yeryüzünün genel yapısının bozulması

–           Bitki örtüsünün/ormanın ortadan kaldırılması

–           Görsel kirlilik meydana getirmesi

–           Toz oluşumu/dağılımı

–           Gürültü-Atık/Artık/Moloz Oluşumu

–           Vibrasyon

            Madencilikte ÇED için ne zaman Başvurulmalı

Başka sektörlerden farklı olarak madencilik sektöründe proje sahibi, Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nden ruhsatını aldıktan sonra Ek-I ve Ek-II listesinden hangisine tabi olduğuna bakarak ÇED raporu hazırlatır. Dikkat edilecek hususlar arasında yasaklı bölgede olup olmadığının kontrolü de vardır.

Başta Madencilik Olmak Üzere Faaliyette Bulunulması İzin Verilmeyen ya da Özel İzin Alınması Gereken Alanlar

• derece doğal sit alanları, arkeolojik alanlar
• Milli Parklar
• Av ve Yaban Hayatı Koruma Alanları
• Özel Çevre Koruma Bölgeleri
• Gençleştirme yapılan Orman Alanları
• Özel Ormanlar
• Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ne Göre Mutlak Koruma Alanları, Kısa Mesafeli koruma alanları, Orta mesafeli koruma alanları ve Uzun mesafeli korum alanları
• Sulak Alanlar
• Tarım Alanları

            Projenin ve hedeflerinin tanımlanması

            Proje sahibi, ulusal politikalarını ve yatırım programlarını göz önünde bulundurarak projenin gerekliliğini, amaçlarını ve projenin ulusal, bölgesel ve yerel ekonomiye ve sosyal kalkınmaya katkılarını açıklamalıdır.

Gerçekleştirilecek faaliyetin amaçlarını tarif eden iki aşamalı bir prosedürün izlenmesi tavsiye edilir:

• Seçilen teknoloji alternatiflerini belirtmek ve içerdiği diğer çözümlerin neden olmadığını açıklamak,
• Alternatif sıralamak (onların amaç/hedefi karşılamaları yöntemleri)
• Projeyi Çevresel etkilere sebep olabilecek bütün bileşenleri ile tanımlama.

Önerilen proje, çevresel etki oluşturabilecek tüm bileşenleri ile birlikte tanımlanmalıdır. Buna ek olarak, proje uygulama  çizelgesi ve kaynak (su, personel,ekipman v.b.)

           Yer Seçimi Alternatifleri

            Madenler sadece cevherin bulunduğu yerlerden çıkarılabilir. Sahanın konumu, özel jeolojik ve fiziksel faktörlerin kombinasyonu ve ekonomik faktörlerle birlikte göz önünde tutularak belirlenir. İnşaat için alternatif sahalar karşılaştırılır ve proje fizibilite çalışmaları doğrultusunda değerlendirilir. Bu fizibilite çalışmaları temel olarak jeolojik ve ekonomik faktörleri göz önünde tutar.

Bu çerçevede sağlanan alternatifler:

1- Tesislerin konumları, atık depolama alanı, pasa alanı, şantiyeler, sürekli konaklama, güç kaynağı ve ulaşım yolları,

2- Madencilik Metodu ve işleme yöntemleri,

3- Cevher ve atık taşıma yöntemleri,

4- Su kaynakları ve su yönetimi stratejileri,

5- Atık yönetimi seçenekleri,

6- Alanının madencilik sonrası kullanım planları ve doğaya yeniden kazandırılması

7- Eylemsizlik alternatifi       

Yer alternatifi, taş ocağı gibi faaliyetlerde değerlendirilebilirken yer alternatifi olmayan yerlerde teknoloji alternatifleri değerlendirilir.

Madencilikte ÇED Uygulamaları

             Madencilik Metodu Alternatifleri

             Madencilik metotları iki çeşittir: açık ocak ve yeraltı madenciliği. Bir cevher kütlesinin madenciliğe elverişliliğinin incelenmesi fizibilite çalışmaları ve çevresel fayda-maliyet analizleri yapılır. Yapılan çalışmalarda her iki yöntemin de maliyetlerinin yakın hesaplanması durumunda çevresel açıdan daha uygun olan yöntem seçilir.

Bu iki temel madencilik metodu arasındaki  seçim, büyük ölçüde jeolojiye ve maden cevherinin toplamdaki derinliğine; maden cevherinin tenörü, cevher kütlesinin etrafındaki kayacın jeoteknik özellikleri, projenin konumu ve cevher kütlesinin işletmesinin ekonomisine bağlıdır. Yüzeye nispeten yakın yerlerde bulunan cevherler genelde açık ocak madencilik metotlarıyla çıkarılır. yeraltı madenciliği, yerin derinliğinde bulunan yüksek tenörlü cevher yatakları için uygundur.

 

• 07.02.1993 tarihinden önce ön işletme veya işletme ruhsatı almış olan ya da arama ruhsat döneminden üretim yaptığını belgelendiren ocakların ÇED yönetmeliği kapsamı dışında değerlendirilmesi gerekmektedir.

• 07.02.1993 tarihinden önce taş ocakları nizamnamesine göre ruhsat almış daha sonra işletme alanında ve kapasitesinde değişiklik yapılmadan 5177 sayılı kanun ile değişik 3213 sayılı Maden Kanununa intibak ettirilmiş olan ocakların ÇED Yönetmeliği kapsamı dışında değerlendirilmesi gerekmektedir.

• 23.06.1997 tarihinden itibaren kırma-eleme-yıkama-öğütme v.b. işleri yapan tesislerin kapasiteleri ve alan büyüklükleri değişmedikçe ÇED Yönetmeliği kapsamı dışında değerlendirilmesi gerekmektedir.

Madencilik Faaliyetlerinde Proje Sahibinin Değişmesi

Proje sahibinin herhangi bir nedenle değişmesi (devir, intikal v.b.) durumunda yeni sahibi, önceki sahibinin taahhüt ve yükümlülüklerini başka bir işlem gerek kalmaksızın yüklenmiş sayılır ve bunu bir yazı ile Bakanlığa bildirir.