Ömrünü Tamamlamış Lastik (ÖTL) nedir?

Pile of tires at recycling yard , canon 1Ds mark III

Ömrünü Tamamlamış Lastik diş derinliği 1.6 mm‘nin altına düşmüş, fiziksel özellikleri ve güvenilirliğinin yok olması nedeniyle kullanılamayacak duruma gelmiş lastiklerdir. Bu lastiklere ömrünü tamamlamış lastikler kısaca ÖTL denir. Lastikler eskidiğinde sürüş güvenliğini tehlikeye soktuğu için mutlaka yenisi ile değiştirilmelidir. İşte ömrünü tamamlayan bu lastikler günümüzde geri dönüştürülebilir veya geri kazanılabilmektedir.

Atık Lastiklere Tesislerde Hangi İşlemler Uygulanır?

Ömrünü tamamlamış lastikler yetkilendirilmiş kuruluşlar aracılığıyla toplanır. Toplanan lastikler malzeme geri kazanım veya enerji geri dönüşüm tesislerine gönderilerek çevre ve ülke ekonomisine geri kazanılması sağlanır. Bu lastiklerin önemli bir kısmı malzeme geri kazanım tesislerinde kullanılır. ÖTL haline gelmiş tonlarca atık lastik öğütücü makinelerde kırılarak kauçuk ve çelik parçalara ayrılır. Çelik teller mıknatıs özelliği olan bantlarda kauçuktan ayrıştırılır. Parçalanmış malzemeler mikron seviyesinden muhtelif büyüklüklerde granül haline getirilir. Bu ürünler sanayide ve çevre ile ilgili faaliyetlerde hammadde olarak değerlendirilir.

Hangi Alanlarda Kullanılır?

Granül halindeki kauçuk içine kimyasal maddeler eklenerek pişirilip kullanıldığı gibi bir kısmı da farklı renk ve desenlerde döşemelik karolar ve kilitli parke taşları haline getirilir. Bu yumuşak lastik karolar parklara döşenir ve çocuklarımızın özgürce koşup oynayacağı güvenli zeminlere dönüşür. Ömrünü tamamlamış lastiklerden elde edilen granül ve toz haline getirilen kauçuk hammadde regrasyon alanlarında da önemli bir işlev görür. Yürüyüş yollarına spor sahalarına döşenebilir. Kentlerin peyzaj alanlarında kullanabilir, tenis sahaları, suni çim futbol sahaları olarak karşımıza çıkabilir. Karayollarında asfalt katkı maddesi olarak görev görür. Lastik ayakkabıya ve bota dönüşür. Hatta elektrik enerji olarak bile geri dönüşebilir. Isıtılarak geri kazanımın sağlandığı piroliz tesislerine taşınan lastikler 800 dereceye kadar ısıtılarak gaz ve yağ haline getirilir. Elde edilen gazlar ve yağlar elektrik santrallerinde alternatif yakıt olarak kullanılabilir, evinizin, işletmenizin, sanayinin yani Türkiye’nin enerjisi ve katma değeri olur. Standart bir ömrünü tamamlamış lastiğin kimyasal içeriği 9.5 litre yağ olarak hesaplanmaktadır. Atık lastiklerin ısıl verileri 28 bin kW/kg ile 35 bin kW/kg arasında değişmektedir. 25 bin kW/kg enerji değerine sahip bu lastiklerin, kaliteli kömüre eşdeğer olduğu belirlenmiştir.

Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı’nın verilerine göre 2007-2012 yılları arasında Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında 337 bin 700 ton ömrünü tamamlamış lastik toplanmış ve toplanan Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin yaklaşık 210 bin tonu geri kazanım tesislerinde malzeme geri kazanımı olarak, yaklaşık 140 bin tonu ise çimento ve enerji fabrikalarında enerji geri kazanımı olarak kullanılmıştır. Bakanlığın teşvikleri, yürütülen sosyal sorumluluk projeleri ve çalışmaları sayesinde sadece 2014 yılında 120 bin ton ömrünü tamamlamış lastik toplanarak, yönetmelikte belirtilen yasalar gereğince geri dönüşümü ve geri kazanımı sağlanmıştır.

İşte eskiyen lastiklerin ömrünü tamamladıktan sonraki ikinci hayatı bu şekilde devam etmektedir. Atık haline gelmiş lastikler kullandığımız elektrikte giydiğimiz ayakkabıda çocuklarımızı koruyan zeminlerde otomotiv sanayinin muhtelif alanlarında, enerji sektöründe ve daha birçok alanda yeniden hayat bulmaktadır.

Kaynak: http://atiksahasi.com/Atik-Lastiklerin-Omrunu-Tamamlamis-Lastikler-Geri-Donusum-Sektorundeki-Onemi-38