Sera Gazı Yaymayı Şimdi Bırakırsak, İklim Değişikliğini Durdurabilir Miyiz?

Sera gazı yaymayı şimdi bırakırsak, dünyaya fayda sağlayabilir miyiz? Dünya’nın iklimi hızlı şekilde değişiyor. Bunu, binlerce bülten tezi ve metni ile belgelenen ve Birleşmiş Milletler’in Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli’nde birkaç yılda bir özetlenen milyarlarca gözlemden biliyoruz. Bu değişimin başlıca sebebi, kömür, petrol ve doğal gaz yakmanın oluşturduğu karbondioksit salınımıdır. Yenilenebilir enerji kullanımı, verimin artırılması ve koruma gayretleri yoluyla milyonlarca tonluk karbondioksit salımından kaçınılmasına rağmen, atmosferdeki karbondioksitin artış oranı yüksek kalmaya devam ediyor.

İklim değişikliği ile nasıl mücadele edileceği üzerine yapılan uluslararası çalışmaları gerçekleştirmek hem zahmetli hem de istenilen sonucu vermeleri uzun yıllar alıyor.

Karbon ve iklimin temelleri

Atmosferde biriken karbondioksit, Dünya’nın yüzeyini yalıtıyor. Bu durum, ısıyı hapseden ve ısıtan bir battaniyeye benziyor. Bu enerji artışları, Dünya yüzeyinin ortalama sıcaklığını artırıyor, okyanusları ısıtıyor ve kutuplardaki buzları eritiyor. Bunun sonucunda deniz seviyeleri artıyor ve havalar değişiyor.

İklimin Frenine Basmak

Eğer bugün, şu anda karbon yaymayı bıraksaydık iklime ne olurdu? Dedelerimizin iklimine dönebilir miydik?

Kısa cevap hayır. Yaktığımız fosil yakıtlarda bulunan karbondioksiti yaydığımız zaman, bunlar atmosferde, okyanuslarda, karada; bitki ve hayvanlarda birikiyor. Yayılmış olan karbondioksit, binlerce yıl boyunca atmosferde kalacaktır.

Sadece çok uzun yıllar sonra, örneğin deniz canlılarının kabukları okyanus dibine çöktükçe, kalsiyum karbonat oluşumu (kireçtaşı) yoluyla kayalara geri dönecektir. Fakat insanlara uygun olan zaman süreçlerinde, bir kez salınan karbondioksit aslında çevremizde sonsuza kadar kalır. Biz kendimiz onu ortadan kaldırmadıkça o gitmez.

Eğer yayımı bugün durdurursak, küresel ısınma hikayesinin sonu olmayacaktır. Atmosfer, Dünya’da birikmiş olan bütün ısıyla arayı kapattıkça, hava sıcaklığı artışında bir gecikme olur. Bilim insanları, iklimin belki bir 40 yıl sonra, önceki nesiller için normal olandan daha yüksek bir sıcaklıkta dengeye ulaşacağını varsayıyor.

Sebep ve sonuç arasındaki birkaç on yıllık bu etki, okyanusun devasa kütlesini ısıtmanın uzun sürmesi yüzündendir. Karbondioksit artışı yüzünden Dünya’da tutulan enerji, havayı ısıtmaktan daha fazlasını yapar. Buzları eritir; okyanusu ısıtır.

Havayla karşılaştırıldığında, suyun sıcaklığını artırmak daha zordur; çünkü zaman alır. Ancak, okyanus sıcaklığı yükseldiği zaman, havaya tekrar ısı yayacak ve bu da yüzey ısınması olarak ölçülecektir.

Bu yüzden eğer karbon yayımları şu an tamamen dursaydı bile, okyanusların ısınması atmosfer ile arayı kapattıkça, Dünya’nın sıcaklığı yaklaşık bir 0.6°C daha yükselecektir. Bilim insanları buna adanmış ısınma diyor. Buzlar da okyanustaki ısı artışına cevap verecek ve erimeye devam edecektir.

Kaynak: https://popsci.com.tr/eger-sera-gazi-yaymayi-su-an-biraksaydik-iklim-degisikligini-durdurur-muyduk/