Kıyamet Filmlerinden Çıkmış Gibi: Svalbard Global Seed Vault

Norveç’in Spitsbergen Adası’nda bulunan Svalbard Global Seed Vault, adeta bilimkurgu filmlerden fırlamış bir yapı gibi görünüyor. Adadaki dağın derinliklerinde, terk edilmiş bir arktik kömür madeninin 120 m içine inşa edilmiş olan Svalbard Global Seed Vault yeryüzünün en çeşitli besin ürünleri tohumlarına ev sahipliği yapıyor. Deniz seviyesinden 130 m yükseklikte bulunan yapı yaklaşık 1000 metrekarelik bir alana yayılıyor.

Svalbard Global Seed Vault Kuzey Kutbu’na yaklaşık 1300 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Norveç hükümeti, Crop Trust ve Nordik Genetik Araştırma Merkezi tarafından ortak olarak yönetiliyor.

Yeryüzünün En Çeşitli Tohum Koleksiyonu

Amacı, dünyanın başına gelebilecek olası bir felaket sonrası tarım alanlarının yok olması durumunda insanların en önemli temel ihtiyacı olan besinlerin tekrar ekilerek tarım yapılabilmesini sağlamak. Bu yapının bulunduğu topraklar yılın her günü donmuş vaziyette oluyor. En son 2015 yılında, Suriye İç Savaşı nedeni ile Suriye’deki tarım alanlarının ciddi zarar görmesi sonucunda tarım alanlarını tekrar canlandırmak için bu ülkeye tohum göndermesi ile gündemde olan Svalbard Global Seed Vault’ın başı şu sıralar küresel ısınma ile dertte.

Yapı, insan veya doğa kaynaklı felaketlere ve zamana karşı dayanabilmesi için kutuplarda bulunan donmuş karanın altına inşa edilmesine rağmen küresel ısınma binanın içine girecek bir yol bulmuş gibi gözüküyor. Son zamanlarda hava sıcaklıklarının normalin üstünde seyretmesi Spitsbergen Adası’nda yağmur ve buzul erimesini de beraberinde getirdi. Adadaki araştırmacılar konu ile ilgili donmuş karanın bir gün eriyebileceğini hiç hesaba katmadıklarını belirttiler. Ayrıca küresel ısınmanın beklenenden çok daha hızlı ilerlediğini dile getirdiler.

Küresel Isınma ile İmtihan

Neyse ki eriyen buzullar -17.5 derecede dondurulmuş tohumların bulunduğu yapıya giriş tünelinde kaldı ve daha içerilere ilerleyemeden dondu. Fakat gerçekleşen bu olay olası bütün felaketlere ve zamana karşı dayanması amacı ile inşa edilen Global Seed Vault’un itibarını da sarsmadan edemedi.

Tohum deposunun yetkilileri yaşanan bu olaydan sonra küresel ısınmaya karşı hummalı bir mücadele başlattı. Yapıyı su geçirmez hale getirmek için düzenlemeler yapılmasının yanında yapının etrafına suyu hapsetmesi amacıyla hendekler de kazıldı. Ayrıca binada yer alan kritik noktalara su emici pompalar da yerleştirildi. Nordik Genetik Araştırma Merkezi’nden Asmund Asdal, “sorumlulukların farkında olduklarını ve küresel ısınmaya karşı çözümler geliştirdiklerini” söyledi ve ekledi: “Sonsuza kadar ayakta kalmalıyız.”

Svalbard Global Seed Vault’un insanlık adına önemli bir yapı olduğu ve büyük işler yaptığı aşikâr. Yine de her türlü felaketin ve zamanın testine dayanacağı ve belki de bir gün insanlığı kurtaracağı iddia edilen bir yapının küresel ısınma karşısında çaresiz kalması da bir o kadar ironik.

Kaynak: https://www.milliyetemlak.com/dergi/svalbard-global-seed-vault/