Çin’in ‘Gök Nehri’ Şimdiye Kadar Yapılan En Büyük Yapay Yağmur Deneyi Olacak

Çin, Tibet ovasına daha fazla yağmur yağdırmak için tarihteki en büyük yapay yağmur deneyinin temellerini atıyor. Gelen bilgilere göre projede, Tibet dağları boyunca on binlerce yakıt yakma odası kurulacak. Bu sayede bölgedeki yağış miktarının yıllık 10 milyar metreküpe kadar yükseltilmesi amaçlanıyor.

Tasarıyı, Çin’deki Tsinghua Üniversitesinde çalışan araştırmacılar 2016 yılında geliştirdi. Tasarı, Tianhe veya ‘Gök Nehri’ adı verilen bir projenin uzantısı olma özelliğini taşıyor. Tasarıyla birlikte, yaklaşık 1.6 milyon kilometrekare büyüklüğündeki devasa bir alana fazladan yağış getirilmesi umuluyor.

South China Morning Post (SCMP) gazetesine göre biraz karşılaştırma yapmak gerekirse, bu alan Alaska’dan daha geniş ve İspanya’nın yaklaşık üç katı boyutunda. Üstelik tasarı başarılı olursa, bu uçsuz bucaksız alana yağması beklenen ilave yağış, Çin’in yıllık su tüketiminin yaklaşık yüzde 7’sine eşdeğer olacak.

Devlet şirketi olan Çin Roket Bilimi ve Teknolojisi Şirketi’nin genel müdürü ve aynı zamanda projeyi geliştiren kişi olan Lei Fanpei şöyle söylüyor: “Tibet’teki hava durumunu değiştirmek, Çin’in su kıtlığı sorununu çözmek için çok önemli bir yenilik. Bu hem Çin’in gelişimine ve dünyanın refahına, hem de bütün insan ırkının saadetine önemli bir katkıda bulunacak.”

Çin Bu Fikre Dünyadaki Herhangibir Yerden Daha Fazla Yatırım Yaptı

Durum her ne kadar kulağa bilim kurgu gibi gelse de, bilim insanları, bulut tohumlaması olarak adlandırılan bu hava durumu değiştirme yönteminde on yıllardan beri başarıya ulaşmaya çalışıyorlardı. Ve Çin, bu fikre dünyadaki herhangi bir yerden daha fazla yatırım yaptı. Tibet projesindeki yanma odaları, gümüş iyodür parçacıkları oluşturacak ve bunlar rüzgarla atmosfere taşınacak. Bu parçacıkların ise orada, yağmur ve kar oluşturabilen nem bulutlarını tohumlamaları bekleniyor.

Projede çalışan bir araştırmacı, SCMP‘ye şöyle söylüyor: “Şimdiye kadar Tibet’in Sincan Uygur Özerk Bölgesinde ve diğer yerlerde bulunan yüksek dağ yamaçlarına, deneysel kullanım amacıyla 500’den fazla yakıcı konuşlandırıldı. Toplamış olduğumuz veriler, çok umut verici sonuçlar gösteriyor.”

Ancak Çin’in bu kadar geniş bir alanda yapay yağmur yağışı oluşturma planı herkesi ikna etmemiş. Bunun sebebi ise özellikle, bulut tohumlamasının geniş hava kalıplarını nasıl etkilediği konusunda hâlâ bilmediğimiz birçok şey olması. Bulut tohumlaması genelde uçaklar tarafından atmosfere bırakılan ve daha yerel olan kimyasal etmenlerle başlatılıyor. Carnegie İklim Jeomühendisliği Yönetimi Girişiminden (C2G2) jeomühendislik araştırmacısı Janos Pasztor, Gizmodo‘ya şöyle söylüyor: “Bunun gibi hava durumu düzenlemeleri, kendi başına yağmur ‘üretmezler’”.

“Bunun yerine, yağmurun herhangi bir yerde yağmasını sağlarlar. Yani yağmur başka bir yerde yağmaz. Yani bu durum, başka bir yerde yağmış olması gereken yağmurun artık orada yağmayacağı anlamına geliyor.” Eğer bu doğruysa, Alaska boyutundaki bir alanı kapsayan bütün bulut sistemleri, Tibet ovası üzerinde daha fazla yağmur yağması için yönlendirilebilir. Tasarının ne zaman tamamlanacağı bilinmiyor. Ancak ne kadar büyük olduğu ve büyük oranda tartışmalı olduğu göz önüne alındığında, bu tasarıyı son kez duymuş olabileceğimizden şüpheleniyoruz.

Kaynak: https://popsci.com.tr/cinin-gok-nehri-simdiye-kadar-yapilan-en-buyuk-yapay-yagmur-deneyi-olacak/